door Karen de Vries | feb 9, 2013 | teams, Verhalen, Werkvormen
Een antenne voor het hart
Ademloos luisterden we naar haar verhaal waarin ze ons haar geheime verlangen vertelde om te schilderen. Ze durfde het zelf nauwelijks te erkennen. Met haar handen geklemd om de talking stick, werd haar verhaal steeds beeldender en gepassioneerder. Alle beren op de weg kwamen langs: misschien kon ze het wel niet, ze had er geen tijd voor, zou ze het wel volhouden? Maar ook vertelde ze dat schilderen haar vrijheid, creativiteit en plezier op zou leveren en dat zij, haar gezin en ook haar werk daarvan zouden profiteren. Ze bedacht de eerste stap om diezelfde avond met haar gezin te spreken over de tijd die ze graag wilde hebben om een schildercursus te gaan doen.
We waren er stil van en daarna vertelden we haar, wat een prachtig verhaal ze had verteld en hoe haar verhaal ons geraakt had.
‘Ik ben zelf ook verrast’ zei ze. ‘Ik had een heel ander verhaal opgeschreven. Het kwam door de talking stick. Die inspireerde me om het zo te vertellen. Ik ben zelf ook geraakt door mijn eigen verhaal. Het kwam recht uit mijn hart.’
Dit gebeurde in een workshop die ik samen met Ehwaz gaf en waarin ik werkte met storytelling, het GROW model en de talking stick om verlangens werkelijkheid te laten worden.
( Deze talking stick is gemaakt door Pieter Pieters in één van mijn workshops. Hier lees je alles over de symboliek van deze stok)
Wil jij ook zelf aan de slag met de talking stick? Kom hem dan eerst maken in mijn workshops en ik help je op weg.
Of wil je met jouw team met storytelling en de talking stick werken. Neem dan contact op met Karen.
door Karen de Vries | sep 5, 2012 | teams, Verhalen, Werkvormen
Een uitnodiging tot empathie
Ik was uitgenodigd om een middag met een team te werken. Het team had te maken met grote veranderingen op het werk. De thema’s waren vertrouwen, verbinding en omgaan met verandering.
Samengevat: synergie creëren.
Ik koos een serie speelse werkvormen die het team deze doelen zouden laten ervaren. Werkvormen waarin je ervaart te vertrouwen op de ander(en), oefeningen die de huidige en de gewenste onderlinge verbinding blootleggen en opdrachten waarin loslaten en initiatief nemen elkaar afwisselden, om flexibiliteit in verandering te ervaren. Samenwerken op een hele fysieke en sensitieve wijze liep als een rode draad door de middag heen. Het zou een hele creatieve middag worden.
Hoogoplopende Emoties
Een paar dagen voor deze teamdag gebeurde er iets in het team. Plotseling was de teamleider vervangen. Iedereen was in verwarring. Boosheid, teleurstelling, onbegrip en verdriet hield de gemoederen bezig.
We besloten om de middag wel doorgang te laten vinden, maar we zouden beginnen met een ronde met de talking stick, ook omdat de teamleider graag zijn verhaal wilde komen doen.
Ik legde de werkwijze van de talking stick uit. Alle teamleden konden op die manier, zonder onderbroken te worden helemaal hun eigen verhaal vertellen.
Verhalen
Het waren echte, emotionele verhalen. Ze spraken uit hun hart en deelden hun verdriet en boosheid met elkaar.
Eén van de teamleden gaf aan dat ze niet wilde spreken. Dat mocht ook zo zijn. Haar lichaam was verstard, al haar spieren hielden haar verdriet binnen. Toen de andere teamleden uitgesproken waren, nam ze toch de stok op. Ze hield hem stevig vast en met één hand begon ze de veren te strelen. Ik zag hoe haar lichaam ontspande. En met een zachte stem deed ook zij haar verhaal. Het was onroerend en verbindend hoe dit team daar bij de open haard hun verhalen en emoties deelden.
Na een korte pauze, waarin de teamleider afscheid nam, was er een grote behoefte om actief te worden en met elkaar een nieuwe verbinding aan te gaan. Het werd een middag om nooit te vergeten met zoveel energie en bereidheid om samen verder te gaan.
Na afloop zei één van de teamleden tegen de anderen: ‘Morgen op kantoor, dan zie ik jullie heel anders dan anders, veel meer als een heel mens.’
door Karen de Vries | sep 5, 2012 | Werkvormen
Luisteren en vertellen
Doel:Luisteren en vertellen. Loslaten. Improviseren. Samenwerken.
Vorm: De groep zit in een kring.
Tijd: 30 minuten.
Groepsgrootte: 12 personen.
Praatstok: De praatstok helpt om aandachtig te luisteren en ongestoord te vertellen. Degene die de stok in handen heeft vertelt en de anderen luisteren alleen. Door een mooie, symbolische stok te gebruiken wordt de aandacht intenser. De praatstok is een krachtig middel tot communicatie.
Opdracht: De groep vertelt samen een verhaal. De trainer begint bijvoorbeeld met:
‘Toen ik onder de beukenboom stond en boven mij het gele bladerdek zag wist ik dat ik mijn verjaardag in herfsttinten zou vieren. Ik raapte alvast wat bladeren op en besloot ter plekke dat ik mijn hele huis in herfst wilde tooien en dit seizoen omarmen met alles wat het geeft. Met mijn handen vol bladeren…’
Op dat moment geeft de trainer de praatstok aan een deelnemer, die het verhaal in enkele regels, waarin hij een nieuwe gebeurtenis openbaart, vervolgt. Hij sluit af met een open eind, waarop de volgende doorgaat.
De volgorde is vrij, dat is belangrijk, zodat niemand van tevoren een vervolg kan bedenken.
Aandachtspunt voor de trainer: Zorg ervoor dat het verhaal blijft lopen. Niets wat er eerder gezegd is mag ontkend worden. Iedereen voegt iets nieuws toe: een gedachte, een gevoel, een gebeurtenis.
Meer werkvormen voor communicatie vind je in mijn bibliotheek.
door Karen de Vries | aug 29, 2012 | Werkvormen
Luisteren zonder oordeel
Deze oefening is een goede voorbereidende oefening voor het werken met de talking stick. Omdat je de oefening in tweetallen doet, vergt het maar 10 minuten luistervaardigheid en is de setting veiliger om te onthullen met het verhaal.
Doel: Luisteren zonder een oordeel te vellen. Bewust worden van het eigen referentiekader.
Vorm: Tweetallen op een rustige plek.
Tijd: 30 minuten.
Groepsgrootte: Tot 16 personen.
Voorbereiding: 2 minuten.
Opdracht 1: Bedenk een onderwerp waarover je 10 minuten wilt vertellen, of de trainer geeft een onderwerp m.b.t. het doel van de training.
Nr.1 vertelt ononderbroken en nr. 2 luistert actief en mag geen vragen stellen of onderbreken.
Opdracht 2: De luisteraar is zich bewust van de vragen die hij zou willen stellen en de onderbrekingen die hij wil maken.
Nabespreking in de tweetallen: Hoe was het om ononderbroken te kunnen vertellen? Welke vragen had je en heb je die nog steeds na het verhaal van de ander.
Nabespreking in de groep:Welke ontdekkingen heb je gedaan?
Enkele belangrijke ontdekkingen die hier naar voren komen:
“de vragen in mijn hoofd werden later in zijn verhaal ingelost”
“de vragen in mijn hoofd kwamen uit mijn eigen referentiekader”
“de vragen in mijn hoofd bleken later in het verhaal niet ter zake doende”
“fijn om zo mijn eigen verhaal te mogen doen”
“hij was één en al aandacht voor mijn verhaal”
Veiligheid: Alleen de gesprekspartner hoort het verhaal
Download PDF: Eén en al oor.
Meer werkvormen vind je in mijn bibliotheek met werkvormen voor communicatie en presentatie.
door Karen de Vries | aug 22, 2012 | Verhalen, Werkvormen
Griekse tragedie met de talking stick
Het was de eerste schooldag na de kerstvakantie in 2011 en ik gaf een workshop Griekse tragedie op een gymnasium aan 28 leerlingen.
De dag ervoor was ik uit Griekenland teruggekomen met mijn allereerste gemaakte talking stick. Ik besloot hem meteen te gebruiken.
In mijn workshop zou ik de leerlingen laten ervaren om een scene uit een Griekse tragedie te spelen en daarvoor had ik een scene uit de Wraakgodinnen, het derde deel van de Oresteia van Aischylos uitgekozen. Om die scene te kunnen spelen is het belangrijk dat ze het hele verhaal in grote lijnen kennen. Hoewel het toneelstuk natuurlijk in de klas behandeld was, wisten veel leerlingen niet veel meer dan een paar flarden.
Werkvorm
Ik liet ze met de talking stick het verhaal vertellen. Ieder die een stukje wist, nam de stok over en vertelde zijn deel. Dan ging de stok weer naar een ander. Ze vonden het leuk en deden de gordijnen dicht en omdat ik geen kaarsjes bij me had, verlichtten ze de spreker met hun mobiele telefoons. Het duurde toch nog wel even voordat het principe van de stok: ‘ in stilte luisteren’, in werking trad.
De kracht van de talking stick
Op een gegeven moment had de leider was de meest luidruchtige leerlingen de stok in handen om een stukje te vertellen. De veren die ik losjes onder een leertje had gestoken vielen op de grond. De hele klas brulde door elkaar heen, ‘dat hij mijn talking stick kapot gemaakt had’. Rustig zei ik dat het niet erg was, omdat ik ze niet goed had vastgemaakt. Hij pakte voorzichtig één voor één de veren van de grond en stak ze zorgvuldig weer onder het leertje. De klas werd stil. En het bleef nadien stil. Hij had laten zien wat aandacht en zorgvuldigheid was en hij had mijn stok gerespecteerd en daarmee mij.
We hadden een fantastische middag samen en maakten een mooie scene met rochelende en snurkende wraakgodinnen, die languit over de banken hingen. Op een gegeven moment kwam één van de leraressen een kijkje nemen en zij maande één van de leerlingen om vooral rechtop te gaan zitten. Ik kon nog net op tijd ingrijpen en zeggen dat hij juist een prachtige wraakgodin speelde.
door Karen de Vries | aug 22, 2012 | Verhalen, Werkvormen
Verhalen openen ons hart
Een goed verhaal boeit, prikkelt en inspireert. Als je geraakt wordt door een verhaal, is de impact groot. Je herinnert je het verhaal later nog, het heeft iets in je wakker gemaakt, iets van jou geopenbaard. Iedereen luistert graag naar een goed verhaal. Een verhaal kun je meebeleven omdat het een beeld is. Het prikkelt de fantasie, het beeldend vermogen. Het verhaal is een metafoor. Een verhaal raakt iets van de diepere, nog onbekende wereld in ons. Het raakt een gevoel, een emotie, een verlangen, een levensreis, spirituele krachten. Verhalen raken het hart, openen het hart en geven op die manier inzicht in wat verborgen leek en zich nu kan openbaren.
Verhalen helpen ons om onze levensweg te ontdekken en te volgen.
Onze wereld luistert te weinig naar verhalen. We denken in concepten, in doelen, in macht en geld. We zijn afgesneden van het hart. Verhalen brengen de connectie met het hart en de ziel terug.
In deze tijd waarin iedereen gegrepen is door crisis, oorlog, maar ook bevrijding van dictators, is de zoektocht terug naar het hart van wezenlijk belang. De afgescheidenheid van het hart brengt chaos en verwarring. Verhalen helpen om weer een heel mens te worden, om te voelen dat het leven een persoonlijke reis is, die verbinding heeft met andere reizen. Van verhalen leren we dat we in verbinding staan met alles wat is.
Er zijn zoveel verschillende verhalen, persoonlijke verhalen, volksverhalen, dierenverhalen, natuurverhalen, sprookjes, sagen, legenden, mythen.
Joseph Campbell zegt over mythen. ‘De mythe is een metafoor. De voorstellingswereld van de mythologie is een symbool voor de spirituele krachten binnen in ons; als hij wordt uitgelegd als zou hij betrekking hebben op historische of natuurlijke gebeurtenissen, waarvan de wetenschap aantoont dat ze niet plaats gevonden kunnen hebben, ben je op de verkeerde weg.
Mythen zijn niet afkomstig uit een systeem van concepten; ze zijn afkomstig uit een systeem van leven; ze komen uit een dieper centrum. Mythen komen van waar het hart zetelt en waar de ervaring is, ook al vraagt het verstand zich af waarom mensen die dingen geloven. Mythen verwijzen niet naar de feiten; mythen verwijzen voorbij de feiten naar iets dat de feiten bezield. In wezen zijn mythologieën enorme gedichten die vertolkingen zijn van inzichten en enigszins een idee geven van de pracht, het mirakel en het wonder van leven.’
Verhalen vertellen of voorlezen
In een training of andere lessituatie kun je een verhaal als metafoor gebruiken.
Open met een verhaal. Je kunt het vertellen of voorlezen. Vertel het beeldend, met beweging en emoties. De luisteraars zullen met je mee ademen.
Jouw verhaal is een krachtig middel om de persoonlijke verhalen van de cursisten te openen. Jouw verhaal zal hun harten openen. Zorg dat ze in die modus blijven, door ze meteen zelf te laten vertellen of hun associaties te laten opschrijven of te tekenen. Voor je het weet sluit iedereen zijn gevoel weer en gaan ze over tot de orde van de dag en heeft het verhaal haar impact misgelopen.
Een verhaal is een krachtig middel om het hart te openen.
Vertellen met de talking stick
Om de magische sfeer van het verhaal te behouden kun je gebruik maken van de talking stick.
Vraag iedereen om meteen na het verhaal enkele associaties met een persoonlijk verhaal op te schrijven of te tekenen. Kleurpotloden helpen om beeldend, associatief en kleurrijk te blijven. Kleurpotloden maken verbinding met de creatieve eigenheid van het kind in ons, onze rechterhersenhelft. Een pen maakt verbinding met de linkerhersenhelft, ons denken, verantwoordelijkheid. Dat wil je niet.
Daarna mag iedereen zijn eigen verhaal vertellen, zonder onderbrekingen en vragen van anderen. Geef de verteller een kleurrijke, beeldende taalking stick in handen. Dat houdt de magie en de aandacht vast. Als de verteller uitgesproken is, neemt iemand anders de praatstok over en vertelt zijn eigen verhaal.
Pas na alle verhalen volgt een samenvatting, nabespreking of conclusie, zodat iedereen tijdens de vertelronde in contact met het hart blijft.
Een verhaal onthult de mysteries van het leven.
Workshop verhalen vertellen
Verhalen kun je vinden op deze website onder het kopje: Verhalen
Een website vol met volksverhalen: Volksverhalen Almanak
Wil je jouw persoonlijke talking stick maken? Kom dan naar de workshop:Talking stick maken
Ter inspiratie: Het boek van Joseph Campbell: ‘Wat mythen ons vertellen’
